TERAPIA BLIZNY PO OPARZENIU w świetle aktualnych zaleceń medycznych

1.    czym jest blizna po oparzeniu?

Blizna po oparzeniu to tkanka włóknista, której wygląd i wielkość zależy od kilku czynników, m.in. od głębokości oparzenia. Każdy chciałby uniknąć blizny po oparzeniu co jest możliwe gdy bodziec termiczny był mały i trwał krótko. Jednak gdy doszło do oparzenia drugiego stopnia lub oparzenia trzeciego stopnia to blizny są już głębsze i trudne do usunięcia. Nastąpiły poważne uszkodzenia tkanek, też skóry właściwej i zaburzenia produkcji kolagenu. Blizny po oparzeniu są zazwyczaj nieregularnego kształtu, pogrubione, powierzchnię blizny stanowi często twarda, nieelastyczna tkanka. Najpierw jest konieczność wyleczenia ran po oparzeniach. Powstają pęcherze. Odpowiednie wspieranie procesu gojenia się rany, zapobieganie zakażeniom to główny cel w początkowym etapie. W trakcie gojenia może występować swędzenie co jest normalne na tym etapie. Należy skonsultować się z lekarzem oraz z fizjoterapeutą, zajmującym się terapią blizn co do dalszego postępowania. W najcięższych przypadkach konieczny jest zabieg chirurgiczny, polegający na przeszczepie skóry. O postępowaniu w przypadku przeszczepu skóry piszemy w dalszej części artykułu.

2.  rehabilitacja blizny. stare blizny po oparzeniu

Jest wiele metod leczenia blizn pooparzeniowych. Jest to temat trudny i złożony i zależy od wielu czynników. Zawsze rehabilitacja odgrywa tu kluczową rolę. Jest procesem długotrwałym, dba o możliwość funkcjonowania pacjenta jak również o estetykę blizn pooparzeniowych, przeciwdziała też tworzeniu się blizn przerostowych. Każdy chciałby pozbyć się blizn po oparzeniu jednak to jest nie do końca możliwe. Nie da się usunąć blizny, ale można sprawić, że blizna będzie mniej widoczna oraz zniwelować dolegliwości bólowe. Fizjoterapeuta dostosowuje program terapeutyczny do indywidualnych potrzeb pacjenta, koncentrując się na przywracaniu ruchomości skóry i mięśni w obszarze blizny. Ćwiczenia rehabilitacyjne pomagają w utrzymaniu elastyczności skóry a także w ruchomości stawów w okolicy oparzenia, redukując jednocześnie sztywność i ból. Ważny jest jednocześnie efekt wizualny – dbałość o estetykę blizny. Należy pamiętać, że proces przebudowy blizny jest intensywny przez 6 miesięcy, ale w sumie trwa nawet 2 lata. Blizna ma swoje etapy. Przez jakiś czas jest czerwona, ale jest to naturalne, stopniowo zanikają „nadprogramowe” naczynka krwionośne i zanika kolor czerwony. Dlatego nie należy stosować żadnych preparatów wspomagających jej wybielenie, raczej trzeba zadbać o właściwą terapię.

TECHNIKI FIZJOTERAPEUTYCZNE. Jak pozbyć się blizn po oparzeniu

W trakcie sesji fizjoterapeutycznych można stosować różnorodne techniki, przede wszystkim odpowiednia terapia manualna, nazwijmy ją masażem blizny. Nie jest to jednak zwykły masaż, który zawiera rozcieranie, ugniatanie czy rolowanie blizny. Nawet w przypadku starych blizn tak mocnych technik nie stosujemy, ponieważ wywołują efekt przeciwny – wzmacniają bliznę i wcale nie poprawiają jej elastyczności. Sukces terapii manualnej blizny polega na jej rozluźnieniu. Potrzeba więc dużego wyczucia ze strony fizjoterapeuty by zastosować odpowiednie metody. Wówczas blizna będzie mniej widoczna i wypukła, stopniowo zacznie się spłaszczać. Dodatkowo w trakcie terapii wykonujemy ćwiczenia, takie jak stretching, mobilizacja stawów i ćwiczenia wzmacniające, zalecając odpowiednie ćwiczenia do wykonywania w domu. Fizjoterapeuta podejmuje decyzje oparte na analizie stanu pacjenta i stopnia uszkodzenia skóry, powięzi i mięśni. Regularne sesje fizjoterapeutyczne są kluczowe dla skutecznego powrotu do pełnej sprawności po oparzeniu. Najważniejszym elementem fizjoterapii są odpowiednie techniki manualne. W naszym gabinecie bazujemy na terapii ScarWork i obserwujemy bardzo dobre efekty takiej pracy.

MASAŻ BLIZNY: DELIKATNA DROGA DO POPRAWY STANU SKÓRY

Ważną składową fizjoterapii blizn po oparzeniu jest manualna terapia blizny, np. wg metody ScarWork. Prowadzenie blizn zgodnie z tą metodą wpływa korzystnie na jej gojenie, wygląd, zmniejszenie bólu. Poprzez delikatne manipulacje tkankami skórnymi, takie masaże pomagają w złagodzeniu sztywności, redukcji bólu oraz poprawie krążenia krwi w obszarze blizny. Regularne wykonywanie masażu może również przyczynić się do zmniejszenia widoczności blizny. Podczas sesji masażu blizny stosuje się również różnorodne techniki, takie jak masaż tkanek głębokich, masaż okołostawowy czy masaż punktowy. Fizjoterapeuta dobiera odpowiednie techniki w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i charakterystyki blizny. W gabinecie Evital stosujemy przede wszystkim metodę terapii blizn ScarWork. Podczas pracy tą metodą blizna staje się delikatniejsza, miękka, elastyczna, jasna. Poprawie ulegają również stare blizny po oparzeniu.

NA CZYM POLEGA MASAŻ BLIZNY ORAZ JAKIE SĄ JEGO KORZYŚCI?

• Rozluźnianie Tkanek

Podstawowym celem masażu blizny jest rozluźnianie tkanki bliznowatej. Po urazie skóry, proces gojenia może prowadzić do nadmiernego zlepiania się włókien kolagenowych, co skutkuje sztywnością i utratą elastyczności. Masaż pomaga złagodzić te napięcia, co przyczynia się do poprawy ruchomości skóry. Ponadto ważne jest rozluźnienie tkanek otaczających bliznę. Gdy są napięte, przekłada się to na nadmierne naciąganie blizny. Kluczową sprawą jest więc rozluźnienie całej okolicy.

• Poprawa Krążenia Krwi

Masaż stymuluje krążenie krwi w obszarze blizny a jednocześnie wspiera odpływ chłonki. Lepsze ukrwienie sprzyja dostarczaniu skórze składników odżywczych oraz tlenu, co wspomaga proces gojenia a układ chłonny odprowadza produkty przemiany materii. Poprawa krążenia krwi może również pomóc w redukcji ewentualnych obrzęków i zaczerwienienia.

• Zmniejszenie Obrzęków i Nierówności

Regularne wykonywanie masażu blizny może przyczynić się do zmniejszenia obrzęków oraz nierówności na powierzchni skóry. Delikatne manipulacje tkankami sprzyjają równomiernemu rozkładowi kolagenu, co minimalizuje ryzyko powstawania wyniosłości.

• Redukcja Bólu i Dyskomfortu

Masaż blizny może także przynieść ulgę w przypadku dolegliwości bólowych związanych z blizną. Delikatny dotyk i rozluźnianie tkanki mogą zmniejszyć napięcie, co przekłada się na zminimalizowanie uczucia dyskomfortu.

• Techniki Masażu Blizny

Zdecydowanie są to bardzo specyficzne techniki, delikatne i niebolesne. Dzięki temu na nasilamy przekrwienia i zaczerwienienia. W trakcie sesji masażu blizny stosuje się różnorodne techniki, takie jak:

• Masaż tkanek głębokich: Skoncentrowany na głębszych warstwach skóry, aby złagodzić napięcia.
• Masaż okołostawowy: Dotyczy obszarów blizny wokół stawów, pomagając w przywróceniu pełnej ruchomości.
• Masaż punktowy: Skierowany na konkretne punkty w obszarze blizny, gdzie występuje większe napięcie.

• Regularność Sesji

Skuteczność masażu blizny zależy również od regularności sesji. Zazwyczaj zaleca się systematyczne sesje, przeprowadzane przez doświadczonego terapeutę, aby osiągnąć optymalne rezultaty.

PODSUMOWANIE

Masaż blizny to delikatna, ale skuteczna metoda wspomagająca proces gojenia. Stosowany regularnie, przynosi liczne korzyści, w tym poprawę elastyczności skóry, zmniejszenie napięć, redukcję bólu i obrzęków oraz zminimalizowanie widoczności blizny. Przed rozpoczęciem terapii masażem blizny zawsze warto skonsultować się z doświadczonym specjalistą, który dostosuje techniki do indywidualnych potrzeb pacjenta. Masaż blizny to nie tylko terapia fizyczna, ale również psychospołeczna, wpływająca na poprawę samopoczucia i pewności siebie pacjenta.

3. ODZIEŻ KOMPRESYJNA: PODSTAWOWY ELEMENT TERAPII BLIZNY

W przypadku blizn po oparzeniu odzież kompresyjna to niezastąpiony element leczenia. Skutecznie zapobiega nadmiernemu tworzeniu się tkanki bliznowatej, redukując ryzyko powstawania wyniosłości i nierówności na skórze. Odzież kompresyjna działa poprzez równomierne rozkładanie ciśnienia na obszarze blizny, co przyczynia się do zmniejszenia widoczności blizn oraz poprawy elastyczności skóry.

WYBÓR ODPOWIEDNIEJ ODZIEŻY KOMPRESYJNEJ

Przy wyborze odzieży uciskowej istotne jest dostosowanie jej do specyfiki oparzenia, kształtu i rozmiaru oparzonej części ciała, grubości skóry oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. W zależności od obszaru dotkniętego oparzeniem, może być konieczne zastosowanie różnych rodzajów odzieży kompresyjnej. Najlepiej jeśli fizjoterapeuta dobierze odpowiedni wyrób , oceniając stopień oparzenia i wybierze firmę, produkującą taką odzież. Wówczas ucisk jest odpowiednio dopasowany i najlepiej spełni oczekiwania terapeutyczne. Produkt taki należy nosić 23 godziny na dobę. Najczęściej są to wyroby szyte na miarę, płaskodziane. Taki produkt dobiera i mierzy fizjoterapeuta po odpowiednich kursach, zajmujący się również terapią przeciwobrzękową. Kompresja stosowana na blizny ma za zadanie jej ustabilizowanie, dzięki czemu blizna nie przerasta i nie będzie wypukła. Ponadto działa łagodząco na czerwone blizny po oparzeniu, sprawiając, że blizna staje się bledsza oraz bardziej elastyczna. W wielu przypadkach mają zastosowanie plastry silikonowe na blizny lub preparaty zawierające silikon, jednakże nie należy ich stosować na własną rękę, ponieważ nie są dobre na każdy rodzaj blizn.

STOSOWANIE MAŚCI, KREMÓW I SILIKONÓW

Wytyczne EBM podkreślają korzyści płynące z używania maści, które wspierają proces gojenia skóry po oparzeniach. Nie należy ich jednak stosować na własną rękę, ważne by dobrał je specjalista. Niektóre mogą zawierać substancje drażniące i zastosowanie ich może pogorszyć stan blizn. Dopasowanie takiego produktu jest zależne od rodzaju oparzenia, głębokości, stanu rany czy blizny. Kluczowe jest też połączenie maści czy produktów z silikonem z odzieżą kompresyjną, odpowiednią dobraną.

3.    PRZESZCZEP SKÓRY PO OPARZENIACH

Oparzenia, szczególnie te o większym stopniu nasilenia, mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń skóry, wymagających zaawansowanych metod leczenia. Jednym ze skutecznych i powszechnie stosowanych podejść w terapii oparzeń jest przeszczep skóry. Istnieją pewne zasady i procedury związane z przeszczepami skóry po oparzeniach.

• Cel Przeszczepu Skóry po Oparzeniach

Głównym celem przeszczepu skóry po oparzeniach jest przywrócenie integralności skóry, ochrona przed infekcjami, minimalizacja blizn oraz przywrócenie funkcji ochronnej skóry. Przeszczepy skóry pomagają również w zminimalizowaniu bólu, przyspieszają gojenie oraz poprawiają estetykę uszkodzonego obszaru.

• Monitorowanie i Ocena Przeszczepu Skóry

Po przeszczepie skóry, istotne jest regularne monitorowanie i ocena obszaru przeszczepu. Specjaliści sprawdzają integralność przeszczepu, oceniają krążenie krwi, oraz obserwują, czy nie występują oznaki odrzutu. Regularne wizyty kontrolne są kluczowe w zidentyfikowaniu ewentualnych problemów i ich skorygowaniu na wczesnym etapie.

• Fizjoterapia i Rehabilitacja Ruchowa

Terapia ruchowa odgrywa ważną rolę w przypadku przeszczepu skóry po oparzeniach. Fizjoterapeuta opracowuje spersonalizowany program ćwiczeń mający na celu przywrócenie pełnej ruchomości skóry i mięśni w obszarze przeszczepu. Ćwiczenia ukierunkowane na poprawę elastyczności, siły i koordynacji są kluczowe dla pełnej rehabilitacji. Przeszczep skóry to poważny zabieg, a proces rehabilitacji obejmuje zarówno obszar przeszczepu, jak i miejsce, z którego pobrano skórę. Fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w pełnym powrocie do zdrowia.

MIEJSCE PRZESZCZEPU SKÓRY

• Poprawa Elastyczności:

• • Dostosowane ćwiczenia pomagają w przywróceniu elastyczności skóry w obszarze przeszczepu.

• Odzyskiwanie Ruchomości:

• • Specjalnie dostosowane ćwiczenia mają na celu przywrócenie pełnej ruchomości skóry w obszarze przeszczepu.

• Zmniejszanie Obrzęków:

• • Wykorzystanie technik drenażu limfatycznego pomaga w zminimalizowaniu ewentualnych obrzęków.

• Wzmacnianie Mięśni:

• • Program ćwiczeń ukierunkowany na wzmacnianie mięśni wokół obszaru przeszczepu wspomaga proces rehabilitacji.

• Masowanie i Manipulacje Tkankowe:

• • Odpowiednie techniki masażu blizny oraz manipulacje tkankowe są częścią terapii mającej na celu złagodzenie sztywności i poprawę krążenia krwi.

• Regularne Monitorowanie:

• • Systematyczne wizyty kontrolne są istotne do wczesnego wykrywania ewentualnych problemów z integralnością przeszczepu.

MIEJSCE POBRANIA SKÓRY

• Manualna terapia blizny w miejscu pobrania skóry
• Odpowiednie opracowanie tej okolicy przez fizjoterapeutę, delikatny masaż poprawia wygląd tej okolicy

• Minimalizacja Bólu i Obrzęków:

• • Stosowanie technik redukcji bólu i drenażu limfatycznego wspomaga w minimalizacji bólu i obrzęków w miejscu, z którego pobrano skórę.

• Wsparcie Procesu Gojenia:

• • Zastosowanie specjalistycznych maści i opatrunków wspomaga proces gojenia w miejscu pobrania skóry.

• Rehabilitacja Mięśni:

• • Program rehabilitacyjny ukierunkowany na wzmacnianie mięśni wokół miejsca pobrania skóry przyczynia się do pełnej rehabilitacji.

• Unikanie Przewlekłego Bólu:

• • Edukacja pacjenta w zakresie unikania nadmiernego napięcia i przeciążenia obszaru pobrania skóry jest kluczowym elementem fizjoterapii.

• Regularne Monitorowanie Stanu Skóry:

• • Systematyczne badania skóry oraz monitorowanie ewentualnych zmian są istotne dla wczesnego wykrywania problemów w miejscu pobrania skóry.

Fizjoterapia po przeszczepie skóry jest spersonalizowanym procesem, obejmującym różnorodne techniki manualne, ćwiczenia oraz zastosowany ucisk wyrobem kompresyjnym. Współpraca z doświadczonym fizjoterapeutą pomaga w osiągnięciu optymalnych wyników, przywracając pacjentowi pełnię funkcji i komfortu po zabiegu przeszczepu skóry.

PODSUMOWANIE

Terapia blizny po oparzeniu wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje odzież kompresyjną, fizjoterapię, w tym ćwiczenia i odpowiedni masaż blizny, np. terapia ScarWork. Współpraca z doświadczonymi specjalistami, z fizjoterapeutą jest kluczowa, aby dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. Regularne sesje terapeutyczne oraz stosowanie się do zaleceń są kluczowe dla skutecznego procesu gojenia i minimalizacji widoczności blizn. Pamiętajmy, że każdy przypadek oparzenia jest unikalny, dlatego terapia powinna być spersonalizowana, zapewniając optymalne rezultaty.