TERAPIA BLIZN – MASAŻ BLIZNY NA CZYM POLEGA?
„Nosimy z dumą nasze blizny, ponieważ przeżyliśmy”
J. Baggott „Nowa Ziemia”
Dopiero od kilku lat prowadzi się właściwą terapię blizn. Pojawiają się publikacje na ten temat, a także kursy ukierunkowane na manualne ich leczenie.
W naszej pracy w Evital Rehabilitacja na co dzień stykamy się z bliznami, najczęściej pooperacyjnymi. Nie są nam obce także odczyny popromienne skóry związane z radioterapią, które także traktujemy jak blizny.
Dziś chcemy przybliżyć Wam ten temat i uczulić Was, że terapia blizn jest bardzo istotna w procesie zdrowienia i powrotu do pełnej sprawności.
Na początek trochę teorii, która ułatwi Wam zrozumienie złożoności procesu gojenia blizn i… stosowania terapii blizn.
Blizna (łac. cicatrix) jest zmianą skórną zbudowaną z tkanki łącznej włóknistej. Stanowi element naturalnego procesu gojenia się rany, podczas którego uszkodzona skóra właściwa zostaje zastąpiona właśnie tkanką łączną.
Różne czynniki mogą zaburzyć strukturę blizny, co może ograniczać ruchomość tkanki bliznowatej jak i tkanek położonych wokół niej, powodować dyskomfort i zaburzenia czucia. Terapia blizny ma za zadanie zadbać o prawidłowy zrost oraz aktywację procesów regeneracyjnych.
ETAPY GOJENIA SIĘ RANY – NA CZYM POLEGA PROCES GOJENIA?
I Faza wysiękowa (zapalna) – zaczyna się tuż po urazie i trwa do około 5 doby.
W wyniku urazu dochodzi do krwawienia i uruchomienia procesu krzepnięcia.
Tak powstaje skrzep – stanowiący „biologiczny opatrunek”, chroniący ranę przed odwodnieniem i drobnoustrojami. W tym czasie powstaje też obrzęk tkanek, jako reakcja fizjologiczna.
Objawy: ból, zaczerwienienie, obrzęk, podniesienie ciepłoty, upośledzenie funkcji.
II Faza proliferacji – trwa od około 5 dnia do około 2 tygodni (do 3-4 tyg.).
W tym czasie gojenia blizny zaczyna się produkcja tkanki ziarninowej. Powstają liczne naczynia krwionośne, odbywa się migracja intensywnie mnożących się fibroblastów, makrofagów. Wytwarzane są włókna elastynowe, kolagenowe. W tej fazie odpadają strupki i bliznę zaczyna pokrywać nowy nabłonek.
Objawy: zaczerwienienie, skurcz rany, swędzenie blizny
III Faza przebudowy (modelowanie blizny) – może trwać do 2 lat
To faza dalszej produkcji i zmian w organizacji kolagenu. W tym czasie dochodzi do ustalenia wyglądu, funkcjonalności i grubości blizny.
Objawy: blednięcie zaczerwienienia blizny, powrót funkcji
Te trzy fazy gojenia rany mogą zachodzić na siebie czasowo, trwać nieco dłużej lub krócej, zależnie od wielkości rany, czynników zewnętrznych i wewnętrznych mających wpływ na przebieg prawidłowego procesu gojenia.
Blizna w porównaniu z tkanką fizjologiczną nie ma przydatków (włosów, gruczołów potowych, łojowych), i zawiera mniejszą ilość komórek. Jej wytrzymałość nigdy nie osiągnie 100% (max.80%) pierwotnej odporności na rozerwanie. Po około 2-3 miesiącach wynosi ona mniej więcej 50%.
Proces gojenia się blizny wymaga czasu i cierpliwości. Nie jest to działanie samoistne, dlatego niezbędna jest pomoc osób, które mają w tym temacie wiedzę i doświadczenie. Istotna jest tutaj znajomość powstania blizny, tak, aby móc zaproponować pacjentowi odpowiednią technikę i metodę leczenia. Każda blizna jest inna. Jedna może powodować dolegliwości bólowe. Inna może wpływać na efekt estetyczny. W jednym przypadku widoczna może być zmiana kolorytu. W innym, w miejscu uszkodzenia mogło dojść do naruszenia tkanek w taki sposób, iż widoczne są zrosty, guzy, grudki i inne zmiany.
Warto podkreślić raz jeszcze, iż szybkie działanie ma tutaj kluczowe znaczenie. Im dłużej zwlekamy, tym trudniej jest sobie z nimi poradzić. Nie chcąc więc, aby takie blizny przeszkadzały w codziennym funkcjonowaniu, warto skorzystać z terapii blizn, która to może okazać się tutaj pomocna. Istotne znaczenie ma diagnoza, zaproponowanie leczenia, działania fizjoterapeutów, ale również i masaże wykonywane samodzielnie w domu, zgodnie ze wskazaniami fizjoterapeutycznymi. Warto wykorzystywać działania, z pomocą których możliwe jest pozbycie się blizn, częściowe ich zmniejszenie czy też poradzenie sobie z dolegliwościami bólowymi. Terapia blizn pozwala uniknąć konsekwencji występowania blizn na skórze – bólu, uczucia ściągania i innych mniej lub bardziej niepokojących dolegliwości.
RODZAJE BLIZN (USZKODZEŃ)
Najpierw jest uraz lub zabieg chirurgiczny w wyniku którego powstaje rana i uszkodzenie ciągłości skóry oraz tkanek położonych głębiej. Takie uszkodzenie musi się wygoić. Blizny możemy podzielić zależnie od:
1. Czasu powstania-dojrzałe, niedojrzałe
2. Wyglądu-patologiczne (przerostowe, zanikowe, bliznowce-keloidy) i fizjologiczne
3. Przyczyną uszkodzenia tkanki może być: uraz, zabieg chirurgiczny, termiczne (oparzenia, odmrożenia), po stanach zapalnych (trądzikowe, odleżyny, owrzodzenia), zakaźne (spowodowane przez grzyby, bakterie, wirusy), niezakaźne (zwierzęce, roślinne)
Jak widzicie jest tego sporo i na pewno nie wymieniliśmy wszystkich podziałów i rodzajów blizn. Ich gojenie jest też uzależnione od stanu zdrowia.
W naszej pracy najczęściej spotykamy się z bliznami pooperacyjnymi (po różnych zabiegach chirurgicznych, też po cesarskim cięciu) na różnym etapie ich gojenia oraz z różnymi powikłaniami związanymi z tym procesem (najczęściej blizny przerostowe).
Pamiętajmy, że tatuaże i miejsca po iniekcjach to też blizny, które mogą wymagać terapii.
TERAPIA BLIZN – MOBILIZACJA BLIZN. ODPOWIEDNI MASAŻ MANUALNY WYKONYWANY PRZEZ FIZJOTERAPEUTÓW
Terapię blizn wykonujemy po to, żeby scalić tkanki, zintegrować je z ciałem. Blizna to połączenie cennych elementów. Nie chcemy się jej pozbyć.
Terapia blizny, inaczej masaż blizny to połączenie wielu manualnych technik, dzięki którym blizna staje się elastyczna i przesuwalna. Celem terapii blizny jest też działanie by blizna nie była źródłem bólu, przeczulicy czy niedoczulicy.
Najważniejsze jest zebranie wywiadu i przeprowadzenie diagnostyki blizny (dokumentacja pisemna, fotograficzna). Terapia blizn często trwa długie miesiące i związana jest z samym etapem gojenia. Przeważnie fizjoterapię wykonujemy raz w tygodniu (działanie manualne). Oczywiście możemy wspomóc się kinesjotapingiem (i wtedy terapia trwa 24 h)
Terapię blizny (mobilizacja blizny) warto rozpocząć jak najwcześniej aby zapobiec nieprawidłowemu gojeniu się uszkodzonej tkanki. W początkowym etapie gojenia rany, nasze działania dotyczą tkanek wkoło blizny dlatego nie musimy czekać na zdjęcie szwów. Techniki naszej pracy są wtedy bardzo delikatne, polegające na zbliżaniu brzegów rany, rozluźnianiu skóry i tkanek wokół blizny.
Poprzez terapię chcemy wspomóc proces gojenia i wpłynąć na zwiększenie szans na uniknięcie powikłań ze strony blizny. Częstą dolegliwością po zabiegach chirurgicznych są zaburzenia czucia. Uszkodzona tkanka, zaburzona struktura pogarszają elastyczność skóry, powięzi i mięśni i pogarszają funkcjonalność. W przypadku blizn u małych dzieci gdy nie będą poddane odpowiedniej terapii mogą powodować wady postawy. Odpowiedni masaż blizny jest to więc istotny zabieg rehabilitacyjny. Narzędzia jakie możemy wykorzystać to:
• Drenaż limfatyczny
• Masaż
• Kinesjotaping
• Manualna mobilizacja
Kolejny etap to działania na samej bliźnie – masaż blizny. Możemy go rozpocząć dopiero kiedy rozpocznie się już zrost i brzegi rany będą już scalone. Większość technik jest bardzo delikatnych, powodujących rozluźnienie. Blizna staje się miękka i elastyczna. Mocne techniki w tym czasie jak rolowanie czy suche igłowanie mogą niestety zaburzyć prawidłowy zrost i powodować twardnienie blizny lub nawet bliznę przerostową. Dlatego preferujemy by masaż blizny był delikatny a wtedy pomaga wygojeniu się rany i tkanek podskórnych jak również wspiera by kolagen układał się prawidłowo.
Jednocześnie informujemy naszych pacjentów, że normalnym etapem jest swędzenie a nawet świąd blizny i skóry wokół, a także kolor różowy nowo powstałej blizny. O wszelkich konsekwencjach czy występujących objawach staramy się na bieżąco każdego poinformować. Tak ważne jest bowiem to, aby pacjent wiedział, jak wygląda cały proces leczenia.
W późniejszym etapie możemy sięgnąć również po inne metody:
• Miód medyczny
• Bańki
• Medical flossing
• Manipulacje powięziowe (ręczne, z pomocą narzędzi)
• Terapie z użyciem narzędzi: rollery, szczoteczki, pałeczki
• Elektroterapie
• Światłolecznictwo
• Terapia uciskowa (odzież uciskowa)
To zapewne nie wszystkie dostępne metody terapii blizn, a jedynie ich wycinek. Mamy nadzieję, że udało nam się przybliżyć Wam temat blizn i uświadomić zasadność ich terapii.
„Nigdy nie wstydź się blizny. Ona oznacza, że byłeś silniejszy niż cokolwiek co chciało Cię zranić”
„Każda blizna niesie niepowtarzalną historię”
tel: +48 515 446 411
email: kontakt@evitalrehabilitacja.pl
Rudnickiego 3a lok 16 H
Zapisz się przez formularz kontaktowy
