REHABILITACJA W HEMATOONKOLOGII
Rehabilitacja hematoonkologiczna to integralna część leczenia, mająca na celu powrót pacjenta do zdrowia, do sprawności oraz do normalnego funkcjonowania. Zadaniem fizjoterapii u pacjentów z nowotworami krwi jest też niwelowanie negatywnych skutków leczenia onkologicznego.
Przeszczep komórek krwiotwórczych – to istotna procedura lecznicza, czasem jedyna możliwa procedura ratująca życie
Potocznie przeszczep ten zwany jest przeszczepem szpiku kostnego. Po dokonanej transplantacji proces dochodzenia pacjenta do zdrowia musi być odpowiednio zaplanowany. Jest to trudny okres, obarczony dodatkowo ryzykiem odrzucenia przeszczepu.
Wymaga podawania pacjentowi wielu leków, min.:
– zmniejszających ryzyko odrzucenia przeszczepu a także rozwinięciu zespołu (przeszczep przeciwko gospodarzowi GvHD)
– antybiotyków jako działanie przeciwinfekcyjne
– leków przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych
– często konieczne są transfuzje preparatów krwiopochodnych
Można się więc domyśleć, że czas leczenia hematoonkologicznego jest bardzo trudnym okresem w życiu pacjenta. Ogranicza jego aktywność, sprawność i niesie duże ryzyko powikłań i skutków ubocznych. Ważna w tym okresie jest rehabilitacja. Jest to rehabilitacja hematoonkologiczna.
Najtrudniejsze są powikłania po zespole przeszczep przeciwko gospodarzowi ( Graft vs Host Disease- GvHD). Dochodzi do wielu niekorzystnych zmian w organizmie człowieka. I tu z pomocą przychodzi – rehabilitacja po przeszczepie szpiku kostnego.
Do najczęstszych problemów u pacjentów po przeszczepie należą:
1. Powikłania ze strony stawów – często dochodzi do sklerotyzacji, czyli destrukcyjnych zmian w obrębie kości, stawów, torebek stawowych. Tym procesom możemy przeciwdziałać poprzez rehabilitację. Powinna ona zawierać techniki powięziowe, manualne, połączone z ćwiczeniami. Odpowiednio dobrana fizjoterapia zapobiega zmianom degeneracyjnym, przywraca elastyczność struktur oraz zakresy ruchów.
2. Powikłania ze strony układu oddechowego, polegające na włóknieniu płuc.
Konieczne jest tu wdrożenie rehabilitacji oddechowej, polegającej na:
– zwiększeniu wentylacji płuc
– poprawie ruchomości klatki piersiowej
– rozluźnianiu nadmiernie napiętych mięśni oddechowych
– technik, poprawiających pracę przepony
3. Powikłania ze strony układu mięśniowo-powięziowego. Dochodzi do licznych przykurczy mięśniowych, ograniczenia ruchomości, spadku siły mięśniowej. Ze względu na rozpad białka spada masa mięśniowa. Pacjent nie ma siły. Aby niedoszło do takich powikłań pacjent powinien mieć wdrożoną odpowiednią rehabilitację, wykonywać ćwiczenia aby mięśnie zachowały swoja prawidłową długość, elastyczność jak i zdolność do skurczu.
4. Powikłania ortopedyczne ze względu na sterydoterapię. Powoduje ona osłabienie kośćca i dochodzi do złamań, takich jak w osteoporozie. Rehabilitacja hematoonkologiczna u takiego pacjenta polega więc na:
- Ćwiczeniach w celu profilaktyki złamań
- Technikach manualnych poprawiających elastyczność tkanek
- Zaopatrzeniu ortopedycznym
- W przypadku złamań – odpowiednia fizjoterapia po złamaniach
- Kinesiotaping
5. Powikłania po chemioterapii. Podawana chemia ma neurotoksyczny wpływ na układ nerwowy i prowadzi często do polineuropatii czuciowej lub ruchowej.
Polineuropatia czuciowa prowadzi do upośledzenia czucia. Pacjent może nie czuć dotyku lub odbierać go jako ból, pieczenie, palenie. Charakterystyczny jest też objaw „rękawiczek” lub „skarpetek”, w którym zmienia się czucie na stopach i dłoniach.
Polineuropatia ruchowa, związana jest z upośledzeniem nerwów obwodowych, ma swoje odzwierciedlenie w pogarszającym się funkcjonowaniu pacjenta. Dochodzi do niedowładów, zaburzeń chodu, do zespołu opadającej stopy, problemów z poruszaniem się, wynikających z upośledzonego przewodnictwa nerwowo-mięśniowego i osłabienia siły mięśniowej.
Czy jest szansa na zmniejszenie polineuropatii? Oczywiście, istotna jest tu fizjoterapia. Opracowanie manualne, techniki powięziowe, masaż pobudzają powięź powierzchowną i receptory umiejscowione w niej. Dzięki takiej fizjoterapii uzyskujemy poprawę czucia. Dodatkowo odpowiednie ćwiczenia stymulują nerwy obwodowe i zapobiegają pogarszaniu się mobilności pacjenta.
6. Powikłania po radioterapii. W jej wyniku dochodzi do zmian tkankowych, do zwłóknień, do uszkodzenia struktur, m.in. naczyń układu limfatycznego. Może być ona przyczyną obrzęków limfatycznych a także ograniczenia ruchomości w stawach. Dlatego po odczekaniu odpowiedniego czasu, wykonujemy u pacjenta drenaż limfatyczny oraz terapię powięziową w celu poprawy elastyczności tkanek.
Leczenie osób z nowotworami krwi i układu krwiotwórczego niesie za sobą ryzyko wielu powikłań i skutków ubocznych. Ważne jest miejsce rehabilitacji hematoonkologicznej, ponieważ rozumie ona rodzaj powikłań z jakimi boryka się pacjent. W związku z tym fizjoterapeuta przez odpowiedni dobór terapii niweluje działanie tych skutków ubocznych i poprawia komfort życia pacjenta.
W poradni Evital Rehabilitacja specjalizujemy się w fizjoterapii pacjentów onkologicznych, też hematoonkologicznych. Zapraszamy do nas na terapię 😊
Ewa Włodarczyk
tel: +48 515 446 411
email: kontakt@evitalrehabilitacja.pl
Rudnickiego 3a lok 16 H
Zapisz się przez formularz kontaktowy
