Obrzęk limfatyczny po mastektomii - jak leczyć?

Obrzęk limfatyczny po mastektomii: przyczyny i objawy

Skąd się bierze obrzęk limfatyczny?

Obrzęk limfatyczny po mastektomii może być wynikiem usunięcia węzłów chłonnych lub radioterapii, co zaburza naturalny przepływ limfy. W wyniku tego zaburzenia limfa zaczyna gromadzić się w tkankach, powodując obrzęk.

Objawy obrzęku limfatycznego

Objawy obrzęku limfatycznego to powiększający się obwód kończyny. Obrzęk limfatyczny nie boli, ale bywa, że pacjentka ma uczucie ciężkości, uczucie rozpierania tkanek, ból, a także sztywność ręki. W przypadku zauważenia tych objawów, istotne jest podjęcie działań w celu złagodzenia dolegliwości.

Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa

Skutecznym podejściem do leczenia obrzęku limfatycznego po mastektomii jest zastosowanie kompleksowej terapii przeciwobrzękowej. Składa się z dwóch etapów:

1. Faza redukcji obrzęku

Na tym etapie wykonujemy zabiegi w celu zmniejszenia lub nawet całkowitej redukcji obrzęku a następnie dobieramy rękaw kompresyjny do podtrzymania efektów. Terapia ta składa się z serii zabiegów i obejmuje kilka kluczowych elementów, które należy zastosować w czasie zabiegu:

• Manualny Drenaż Limfatyczny

Jednym z głównych składników terapii jest manualny drenaż limfatyczny. To delikatna technika masażu, która pomaga w kierowaniu gromadzącej się limfy wzdłuż naturalnych dróg chłonnych. Fizjoterapeuci posiadający doświadczenie w tej dziedzinie mogą dostosować techniki do indywidualnych potrzeb pacjenta. U pacjentek, które przeszły usunięcie węzłów chłonnych aktywizujemy  w czasie drenażu węzły innych grup, tak aby przejęły zbierającą się chłonkę.

• Przerywana kompresja uciskowa (presoterapia)

Polega na zastosowaniu urządzenia do presoterapii, czyli drenażu pneumatycznego. Proces rozpoczyna się od napełniania komór lub mankietów powietrzem przy użyciu specjalnych pomp. Po napełnieniu komór następuje kontrolowane i naprzemienne odpuszczanie powietrza. To powoduje cykliczne zwiększanie i zmniejszanie ciśnienia na obszarze, na którym założone są mankiety. Przerywana kompresja pneumatyczna pomaga w poprawie przepływu krwi i limfy. Cykliczne zmiany ciśnienia wspomagają transport płynów ustrojowych w układzie limfatycznym i żylnym. Jest to pomocne w pobudzeniu przepływu limfy. To ważne narzędzie w kompleksowej terapii, wspomagające proces usuwania nadmiaru płynu limfatycznego. Presoterapia jest skuteczną metodą wspomagającą leczenie wielu schorzeń układu krążenia.

• Bandażowanie Wielowarstwowe

W terapii przeciwobrzękowej nieodzownym elementem po każdym drenażu jest bandażowanie wielowarstwowe. To technika oparta na precyzyjnym nakładaniu specjalnych bandaży z odpowiednim naciągiem, aby wywrzeć ciśnienie na tkanki i naczynia limfatyczne, wspierając tym struktury limfatyczne i redukując obrzęk. Wykonując pomiary zauważamy, że dzięki bandażowaniu po każdej terapii obrzęk się zmniejsza. Bandażowanie kompresyjne może być stosowane jako uzupełnienie noszenia specjalistycznych rękawów kompresyjnych, zapewniając dodatkowe wsparcie w redukcji obrzęku. Bandażowanie jest stosowane po sesjach terapii manualnej, drenażu limfatycznym czy ćwiczeniach rehabilitacyjnych. Bandażowanie pomaga w utrzymaniu efektów terapeutycznych, stabilizując rezultaty osiągnięte podczas sesji. Jest to szczególnie istotne, aby pacjentka mogła cieszyć się długotrwałymi korzyściami z terapii.

• Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe odgrywają kluczową rolę w poprawie przepływu chłonki i skutecznej redukcji obrzęków limfatycznych. Poprzez kontrolowane, głębokie oddychanie, osoba może stymulować ruch chłonki w układzie limfatycznym. Proces ten sprzyja usuwaniu nadmiaru płynów limfatycznych, których gromadzenie się może prowadzić do obrzęków.

Podczas ćwiczeń oddechowych następuje zmiana ciśnienia w klatce piersiowej, co wpływa na przemieszczanie się limfy. Równocześnie, skurcze i rozkurcze mięśni brzucha i przepony podczas głębokiego oddechu wspomagają mechaniczny ruch limfy w kierunku węzłów chłonnych. To z kolei sprzyja skutecznemu odprowadzaniu płynów limfatycznych z obszarów podatnych na obrzęki.

Regularne praktykowanie ćwiczeń oddechowych może również wpływać pozytywnie na układ nerwowy autonomiczny, zmniejszając poziom stresu i naprężenia. Redukcja stresu ma istotne znaczenie, ponieważ przewlekły stres może wpływać negatywnie na funkcjonowanie układu limfatycznego.

Warto podkreślić, że ćwiczenia oddechowe powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości pacjenta oraz prowadzone pod nadzorem fizjoterapeuty, szczególnie w przypadku kobiet po mastektomii lub innych zabiegach chirurgicznych. Współpraca z fizjoterapeutą lub specjalistą od rehabilitacji pozwala dostosować plan ćwiczeń do konkretnych potrzeb pacjenta, co skutecznie wspiera proces redukcji obrzęków limfatycznych.

• Ćwiczenia – jakie ćwiczenia na zastój limfy?

Ćwiczenia fizyczne pełnią istotną rolę w redukcji obrzęków, zwłaszcza gdy są skomponowane z odpowiednio dobranymi technikami i noszone w połączeniu z odzieżą kompresyjną. Regularna aktywność fizyczna, takie jak chód, pływanie czy ćwiczenia aerobowe, wspomaga przepływ limfy, co może znacząco przyczynić się do zmniejszenia obrzęków limfatycznych.

Ćwiczenia te pobudzają układ limfatyczny do efektywniejszego usuwania nadmiaru płynów limfatycznych z obszarów podatnych na obrzęki. Ruch mięśni aktywowany podczas aktywności fizycznej działa jak pompa, wspierając przepływ chłonki w kierunku węzłów chłonnych. To z kolei sprzyja skutecznemu drenażowi limfatycznemu i redukcji objawów obrzęków.

Dodatkowo, stosowanie odzieży kompresyjnej podczas wykonywania ćwiczeń może zwiększyć efektywność terapii. Odzież kompresyjna, taka jak rękawy, getry czy bandaże kompresyjne, doskonale podtrzymuje pracę mięśni, wspomagając jednocześnie odpływ limfy. Kompresja mechaniczna, wywierana przez odzież, pomaga utrzymać naczynia limfatyczne we właściwej pozycji, co minimalizuje ryzyko gromadzenia się płynów w tkankach.

Ważne jest dostosowanie intensywności ćwiczeń do indywidualnych możliwości pacjenta, zwłaszcza w przypadku osób z zaburzeniami limfatycznymi. Współpraca z fizjoterapeutą czy specjalistą od rehabilitacji umożliwia zaplanowanie bezpiecznych i skutecznych ćwiczeń, dostosowanych do konkretnych potrzeb pacjenta.

Podsumowując, aktywność fizyczna w połączeniu z odzieżą kompresyjną stanowi skuteczną strategię w redukcji obrzęków limfatycznych, wspierając proces drenażu limfy i poprawiając komfort pacjenta.

• Terapia blizn

Terapia blizny odgrywa kluczową rolę w redukcji obrzęku po mastektomii i innych zabiegach chirurgicznych. Specjalistyczne podejście do pielęgnacji blizn, takie jak masaż blizny i inne techniki terapeutyczne, może wspomagać poprawę krążenia limfatycznego w obszarze operacyjnym. Poprzez stymulację ruchomości tkanek, terapia blizny może przyczynić się do skuteczniejszego odprowadzania płynów limfatycznych, zmniejszając tym samym ryzyko i nasilenie obrzęku. Systematyczne i odpowiednio dostosowane techniki terapeutyczne mogą wspierać proces gojenia, minimalizować przykurcze bliznowe i przyczynić się do optymalnej regeneracji tkanek, co z kolei przekłada się na redukcję objawów obrzęku limfatycznego. Warto podkreślić, że terapia blizny powinna być indywidualnie dostosowana do pacjenta, uwzględniając jego stan zdrowia oraz specyficzne cechy procesu gojenia. Współpraca z terapeutą zajmującym się terapią blizny może przynieść znaczące korzyści w kontekście kompleksowej opieki po zabiegach chirurgicznych.

• Pomiar do rękawa uciskowego

Po redukcji obrzęku, po serii zabiegów terapii przeciwzastoinowej czas na pomiar do odzieży uciskowej! Są różne rodzaje rękawów kompresyjnych – okrągłodziane i płaskodziane. W przypadku wystąpienia obrzęku należy nosić rękaw płaskodziany. Poza tym, zależnie od miejsca gdzie się obrzęk umiejscowił dobiera się rękaw do nadgarstka, z mitenką, czyli częścią na dłoń lub z rękawiczką. Fizjoterapeuta, przeszkolony w doborze kompresji zaproponuje odpowiedni rękaw i wykona pomiary. Takie rękawy są też w standardzie, ale najczęściej szyje się je na miarę. Są to produkty bardzo dobrej jakości. Jest na nie częściowa refundacja. Wniosek może wystawić fizjoterapeuta po przeprowadzeniu terapii przeciwobrzękowej.

2. Faza podtrzymująca efekty

• Rękaw Kompresyjny

Rękaw kompresyjny, noszony przez pacjentkę codziennie to istotny element terapii, który pomaga utrzymać efekty leczenia. Wywiera delikatny, równomierny nacisk, wspomagając odpływ limfy. Zapobiega nawrotom zastoju limfatycznego.

• Drenaż limfatyczny

Zaleca się regularne wizyty u fizjoterapeuty, który wykona manualny drenaż limfatyczny. Aktywuje to układ limfatyczny, zapobiegając nawrotom zastojów chłonki. Stosowanie technik delikatnego masażu poprawia przepływ limfy i poprawę krążenia.

• Drenaż pneumatyczny (BOA)

Procedura jest ogólnie bezpieczna i może być stosowana jako uzupełnienie innych metod terapeutycznych. Pacjenci często odczuwają poprawę komfortu i zmniejszenie objawów, takich jak uczucie ciężkości czy bóle. Zabieg można dostosować do indywidualnych potrzeb pacjenta, regulując siłę nacisku, czas trwania cykli i częstotliwość.

Jak usunąć obrzęk limfatyczny ręki?

Obrzęk limfatyczny jest chorobą przewlekłą, wynikającą z poważnych zaburzeń w układzie limfatycznym. Niejednokrotnie nie da się obrzęku definitywnie usunąć, ale można go znacząco zmniejszyć oraz mieć pod kontrolą by duża opuchlizna nie wracała. Fizjoterapia obrzęku limfatycznego ręki wymaga skoordynowanego podejścia. Służy temu Kompleksowa Terapia Przeciwzastoinowa i zajmują się nią tylko niektóre placówki. Ważne by pacjent znalazł poradnię leczenia obrzęku, która kompleksowo zajmuje się leczeniem obrzęków – drenażem limfatycznym oraz doborem wyrobów uciskowych. Istotne jest kontynuowanie terapii przeciwobrzękowej, a także przestrzeganie zaleceń  lekarza i fizjoterapeuty. Dodatkowo, pacjenci są zobowiązani do noszenia rękawa uciskowego, regularnych ćwiczeń fizycznych, które wspomagają przepływ limfy oraz unikania sytuacji zwiększających ryzyko nawrotu obrzęku.

Z czego robi się obrzęk limfatyczny po mastektomii?

Obrzęk limfatyczny po mastektomii wynika głównie z zaburzenia naturalnego przepływu limfy w wyniku usunięcia węzłów chłonnych oraz radioterapii. To ograniczenie sprawia, że limfa zaczyna gromadzić się w tkankach, prowadząc do obrzęku.

Jakie leki na obrzęk limfatyczny ręki?

Nie ma leków na obrzęk limfatyczny. W leczeniu obrzęku limfatycznego ręki istotnym leczeniem jest fizjoterapia w postaci Kompleksowej Terapii Przeciwobrzękowej, obejmującej: manualny drenaż limfatyczny, pneumatyczny drenaż limfatyczny, masaż limfatyczny, bandażowanie wielowarstwowe i rękaw kompresyjny. Leki farmakologiczne mogą być stosowane jedynie w sytuacjach szczególnych, gdy dodatkowo wystąpi stan zapalny, np. róża lub zakrzepica.

Korzyści Kompleksowej Terapii Przeciwobrzękowej

1. Redukcja Obrzęku: Głównym celem terapii jest zmniejszenie obrzęku limfatycznego, co przyczynia się do poprawy wygody pacjenta.
2. Poprawa Krążenia: Drenaż limfatyczny i masaże przyczyniają się do zwiększenia krążenia limfy, co wspiera naturalne procesy oczyszczania organizmu.
3. Lepsza Jakość Życia: Pacjenci doświadczają poprawy jakości życia, gdyż zmniejszenie obrzęku przekłada się na większą swobodę ruchu i koniec problemów z doborem ubrań.
4. Zapobieganie Powikłaniom: Kompleksowa terapia przeciwobrzękowa może pomóc w zapobieganiu powikłaniom, takim jak infekcje czy zmiany skórne wynikające z przewlekłego obrzęku.

Podsumowanie

Terapia obrzęku limfatycznego po mastektomii jest wyzwaniem, ale jednocześnie jest bardzo skuteczna jeśli jest wykonywana przez placówkę zajmującą się pacjentami z obrzękami. Z doświadczenia w naszej placówce wiemy, że zawsze udaje się uzyskać poprawę. Zależnie od tego jaki jest to obrzęk i jak długo trwał różny będzie końcowy efekt, ale zawsze będzie odczuwalna poprawa. Ważne jest, aby zarówno terapeuta jak i pacjent podszedł do leczenia z zaangażowaniem. Nasi pacjenci są mobilizowani do regularnych ćwiczeń w odzieży kompresyjnej oraz do przestrzegania zaleceń fizjoterapeuty, aby osiągnąć najlepsze rezultaty. Ważna jest ta kompleksowość, czyli zintegrowanie wielu elementów terapii.

Artykuł ten ma na celu dostarczenie informacji ogólnej i nie zastępuje profesjonalnej porady medycznej.

Przykładowe zdjęcie przed terapią i po serii zabiegów.  Efekt zależy od wielu czynników, nie jesteśmy w stanie zagwarantować zaprezentowanego efektu.